Κυριακή 27 Μαρτίου 2016

Έλληνες Πρωθυπουργοί με ...ονομασία προέλευσης

Το Μέγαρο Μαξίμου είναι το νεοκλασικό κτίριο της οδού Ηρώδου του Αττικού 19, που στεγάζεται το γραφείο του εκάστοτε πρωθυπουργού της Ελλάδας. Κατασκευάσθηκε το 1912 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Αναστασίου Χέλμη, με τις επιταγές της υψηλής προχωρημένης αρχιτεκτονικής, σε μία εποχή όπου το κόστος δεν αποτελούσε εμπόδιο και κατέληξε στην ιδιοκτησία του Πρωθυπουργού Δημητρίου Μάξιμου από την Πάτρα. Το Ελληνικό Δημόσιο εκδήλωσε ενδιαφέρον να αγοράσει το Μέγαρο και συνέστησε για το σκοπό αυτό κυβερνητική επιτροπή εμπειρογνωμόνων, η οποία εκτίμησε την αξία του Μεγάρου στα 11 δις δρχ. 
Το Μέγαρο Μαξίμου
Όταν όμως ο Δημήτριος Μάξιμος έλαβε γνώση ότι το Ελληνικό Δημόσιο ενδιαφέρεται να αγοράσει το Μέγαρο, θεώρησε υψίστη τιμή του να αγοραστεί το Μέγαρο από το κράτος και γιαυτό δώρησε στο Ελληνικό Δημόσιο το 50% της κυβερνητικής εκτίμησης ( 5,5 δις δρχ αντί 11 δις δρχ), δωρίζοντας επίσης τα έπιπλα και τους περίφημους ζωγραφικούς πίνακες του Μεγάρου, υψηλής εκτιμητέας αξίας. Τότε βλέπετε υπήρχαν Ευπατρίδες. Η κυβέρνηση, για να τιμήσει την προσφορά του Δημητρίου Μάξιμου, δήλωσε μέσω του προέδρου της, ότι το κτίριο θα διατηρήσει το αρχικό του όνομα, δηλαδή Μέγαρο Μαξίμου”. Το Μέγαρο χρησιμοποιήθηκε κάποιες φορές (όχι όμως σε σταθερή βάση) ως ξενώνας για πρωθυπουργούς και προέδρους άλλων χωρών που επισκέπτονταν την Αθήνα, όπως ο Γιουγκοσλάβος πρόεδρος Τίτο (1955) και η Βρετανίδα πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ το 1980. Το 1982 περιήλθε στο ελληνικό κράτος και ο πρώτος ένοικος πρωθυπουργός ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου.
 
Έλληνες Πρωθυπουργοί με ονομασία γεωγραφικής προέλευσης
Η λίστα των πρωθυπουργών1 της Ελλάδας κυκλοφορεί σε αφθονία στο διαδίκτυο. Εκτός από την επίσημη πιστοποιημένη πηγή που είναι η Βουλή των Ελλήνων, έχουν γίνει σχετικές αναρτήσεις από μορφωτικά ιδρύματα, δημόσιους φορείς, εφημερίδες, περιοδικά, εκδότες, bloggers, πολιτικά κόμματα και πολλούς άλλους. Οι αναρτήσεις αυτές παρουσιάζουν τους Πρωθυπουργούς (αιρετούς και υπηρεσιακούς) σε ανιούσα χρονολογική σειρά, αρχίζοντας από τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο στις 13 Ιανουαρίου 1822 μέχρι τον Κυριάκο Μητσοτάκη το 2019.
Δεν θα είχε νόημα να γίνει μία νέα επανάληψη του κατάλογου των Ελλήνων Πρωθυπουργών. Όμως, θεωρούμε ότι υπήρξε λογικό έρεισμα για να γίνει κάτι τέτοιο, με την παρουσίαση στατιστικών στοιχείων σχετικής έρευνας.
Γνωρίζαμε την πληροφορία ότι η Κέρκυρα έβγαλε πέντε Πρωθυπουργούς, ενώ άλλη παρόμοια πληροφορία έλεγε ότι και το Μεσολόγγι έβγαλε πέντε Πρωθυπουργούς. Η ιδέα μόλις ξεκίνησε...
... Ερευνώντας, δεν βρέθηκε καμία πηγή που να κατατάσσει τους Έλληνες  Πρωθυπουργούς κατά γεωγραφικό διαμέρισμα, ούτε υπάρχουν συγκρίσιμα στοιχεία σχετικά με το φύλλο και άλλες πληροφορίες που δημιουργούν το προφίλ του κάθε Πρωθυπουργού.
• Στην Ελλάδα, από τον Μαυροκορδάτο μέχρι τον Κυριάκο Μητσοτάκη, είναι καταχωρημένα 103 ονοματεπώνυμα που διατέλεσαν Πρωθυπουργοί. Πολλοί απ’ αυτούς  είχαν περισσότερες από μία πρωθυπουργικές θητείες, όμως τους υπολογίζουμε μόνο μία φορά τον καθένα.
• Από αυτούς, οκτώ (8) έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό, εκ των οποίων οι πέντε (5) είναι Έλληνες και οι τρεις (3) είναι ξένοι. Οι πέντε Έλληνες προέρχονται από τη Αλεξάνδρεια (Κωνσταντίνος Τσαλδάρης), την Κωνσταντινούπολη (Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, Στέφανος Σκουλούδης), τα Σκόπια (Αλέξανδρος Σβώλος) και από την Σμύρνη (Αριστείδης Μωραϊτίνης). Οι τρεις ξένοι είναι Βαυαροί2 (Ιγνάτιος φον Ρούντχαρ, Ιωσήφ Λουδοβίκος και Όθωνας). 
• Οι υπόλοιποι ενενήντα πέντε (95) είναι  Έλληνες γεννημένοι στην Ελλάδα. Που όμως; Τους αναφέρουμε ανά Νομό σε κατιούσα ταξινόμηση ως προς τον αριθμό των Πρωθυπουργών:
Αττική3 21 / Αχαΐα4 17 / Αιτωλοακαρνανία 8 / Λακωνία 7 / Κέρκυρα 5 / Αρκαδία 5 / Χανιά 3 / Ηλεία 3 / Φθιώτιδα 3 / Ιωάννινα 3 / Εύβοια 2 / Ευρυτανία 2 / Κυκλάδες 2 / Σέρρες 2 / Μεσσηνία 2 / Κόρινθος 1 / Κεφαλληνία 1 / Καρδίτσα 1 / Χίος 1 / Ρέθυμνο 1 / Φωκίδα 1 / Σάμος 1 / Ζάκυνθος 1 / Ιθάκη 1 / Αργολίδα 1
 
Όπως γίνεται φανερό, μόνο οι μισοί Νομοί (25) έβγαλαν Πρωθυπουργούς, ενώ οι άλλοι (27) Νομοί –που δεν αναφέρονται πιο πάνω- δεν έβγαλαν Πρωθυπουργό5.
• Μία μόνο γυναίκα υπήρξε Πρωθυπουργός στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας. Είναι η κα. Βασιλική Θάνου, η οποία διετέλεσε υπηρεσιακή πρωθυπουργός στις εκλογές της 21ης Σεπτεμβρίου 2015.
• Δύο Πρωθυπουργοί έχουν από οχτώ (8) πρωθυπουργικές θητείες. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος από τα Χανιά και ο Δημήτριος Βούλγαρης από την Ύδρα.
• Την ελάχιστη θητεία ως Πρωθυπουργός, είχε ο Αναστάσιος Χαραλάμπης, από τα Καλάβρυτα Αχαΐας, ο οποίος υπήρξε πρωθυπουργός για μία (1) ΜΟΝΟ ημέρα!

Έλληνες Πρωθυπουργοί ανά Νομό και Επαρχία6.

• ΑΤΤΙΚΗ: 
Αθήνα: Αλέξανδρος Διομήδης, Αλέξανδρος Παπάγος, Αλέξης Τσίπρας, Γεώργιος Τσολάκογλου, Δημήτριος Ράλλης, Ιωάννης Ράλλης, Κυριάκος Μητσοτάκης, Κωνσταντίνος Δεμερτζής, Κώστας Καραμανλής, Κωνσταντίνος Κόλλιας και Στέφανος Δραγούμης. 
Πειραιάς: Θεόδωρος Πάγκαλος, Κωνσταντίνος Σημίτης και Παναγιώτης Πιπινέλης. 
Πόρος: Αλέξανδρος Κορυζής.
Σπέτσες: Διομήδης Κυριακός.
Τροιζηνία: Αντώνιος Κριεζής.
Ύδρα: Αθανάσιος Μιαούλης, Γεώργιος Κουντουριώτης, Δημήτριος Βούλγαρης και Πέτρος Βούλγαρης.

• ΑΧΑΙΑ: 
Γεράκι: Παναγιώτης Πουλίτσας.
Καλάβρυτα: Αλέξανδρος Ζαΐμης, Αναστάσιος Χαραλάμπης, Ανδρέας Ζαΐμης και Θρασύβουλος Ζαΐμης.
Καλέντζι: Ανδρέας Παπανδρέου, Γεώργιος Α. Παπανδρέου, Γεώργιος Παπανδρέου.
Κάτω Αχαΐα: Γεώργιος Παπαδόπουλος.
Πάτρα: Ανδρέας Μιχαλακόπουλος, Δημήτριος Γούναρης, Δημήτριος Μάξιμος, Μπενιζέλος Ρούφος, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Παναγιώτης Πικραμένος, Στυλιανός Γονατάς και Σωτήριος Σωτηρόπουλος.

• ΑΙΤΩΛΙΑ & ΑΚΑΡΝΑΝΙΑ: 
Αγρίνιο: Νικόλαος Στράτος.
Μεσολόγγι: Δημήτριος Βάλβης, Επαμεινώνδας Δεληγεώργης, Ζηνόβιος Βάλβης, Σπυρίδων Τρικούπης και Χαρίλαος Τρικούπης.
Ναύπακτος: Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός και Γεώργιος Αθανασιάδης Νόβας.

•ΛΑΚΩΝΙΑ: 
Γύθειο: Αλέξανδρος Οθωναίος και Τζαννής Τζαννετάκης.
Μάνη: Αλέξανδρος Κουμουνδούρος, Γεώργιος Μαυρομιχάλης, Κυριακούλης Μαυρομιχάλης και Στυλιανός Μαυρομιχάλης. 

•ΚΕΡΚΥΡΑ: 
Γεώργιος Θεοτόκης, Γεώργιος Ράλλης, Ιωάννης Θεοτόκης, Ιωάννης Καποδίστριας και Σπυρίδων Λάμπρος.

• ΑΡΚΑΔΙΑ: 
Λαγκάδια: Θεόδωρος Δηλιγιάννης και Νικόλαος Δηλιγιάννης.
Λεβίδι: Αλέξανδρος Παπαναστασίου.
Τρίπολη: Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος και Νικόλαος Τριανταφυλλάκος.

• ΗΛΕΙΑ: 
Ανδρίτσαινα: Δημήτριος Κιουσόπουλος.
Ολύμπια: Ιωάννης Παρασκευόπουλος.
Πύργος: Στέφανος Στεφανόπουλος.

• ΙΩΑΝΝΙΝΑ: 
Ιωάννης Κωλέττης, Κίτσος Τζαβέλας και Κωνσταντίνος Δόβας.

• ΧΑΝΙΑ:
Ελευθέριος Βενιζέλος, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και Σοφοκλής Βενιζέλος.

• ΦΘΙΩΤΙΔΑ:
Αμφίκλεια: Αθανάσιος Ευταξίας.
Κάτω Τιθορέα: Ιωάννης Γρίβας.
Λαμία: Ηλίας Τσιριμώκος.

• ΕΥΒΟΙΑ:
Χαλκίδα: Βασιλική Θάνου και Νικόλαος Καλογερόπουλος.

• ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ:
Γεώργιος Καφαντάρης και Γεώργιος Κονδύλης.

• ΚΥΚΛΑΔΕΣ:
Θήρα: Σπύρος Μαρκεζίνης.
Νάξος: Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης. 

• ΜΕΣΣΗΝΙΑ:
Αντώνης Σαμαράς και Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος.

• ΣΕΡΡΕΣ:
 Ευριπίδης Μπακιρτζής και Κωνσταντίνος Καραμανλής.

• ΑΡΓΟΛΙΔΑ:
Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος.

• ΙΘΑΚΗ:
Ιωάννης Μεταξάς.


• ΚΑΡΔΙΤΣΑ:
Νικόλαος Πλαστήρας.

• ΖΑΚΥΝΘΟΣ:
Ιωάννης (Γενναίος) Κολοκοτρώνης.

• ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ:
Ανδρέας Μεταξάς.

• ΚΟΡΙΝΘΟΣ:
Παναγής Τσαλδάρης

• ΡΕΘΥΜΝΟ:
Εμμανουήλ Τσουδερός.

• ΣΑΜΟΣ:
Θεμιστοκλής Σοφούλης.

• ΦΩΚΙΔΑ:
Λουκάς Παπαδήμος.

• ΧΙΟΣ:
Ψαρά: Κωνσταντίνος Κανάρης.

----------------------------------
(1)  Ως Πρωθυπουργοί καταχωρούνται και άλλες ονομασίες ή αξιώματα για την ίδια ή παρόμοια θέση. 
(2)  Τους έφερε διαδοχικά ο βασιλιάς Όθωνας. 
(3)  Στην Αττική καταχωρήθηκαν οι Πρωθυπουργοί Κώστας Καραμανλής, Κυριάκος Μητσοτάκης και Αλέξης Τσίπρας, γιατί σύμφωνα με το βιογραφικό τους η πόλη που γεννήθηκαν και σπούδασαν  είναι η Αθήνα: (Κώστας Καραμανλής: Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 14 Σεπτεμβρίου 1956. Ο πατέρας του είναι ο Αλέκος Καραμανλής και μητέρα του είναι η Αλίκη Γεωργούλη), (Κυριάκος Μητσοτάκης: Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 4 Μαρτίου 1968. Ο πατέρας του είναι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και μητέρα του η Μαρίκα Μητσοτάκη), ενώ (Αλέξης Τσίπρας: Γεννήθηκε στις 28 Ιουλίου 1974 στην Αθήνα. Ο πατέρας του γεννήθηκε στο χωριό Αθαμάνιο Άρτας και η μητέρα του στην Ελευθερούπολη Καβάλας). 
(4)  Το Καλέντζι Αχαΐας δήλωσε ως τόπο καταγωγής του ο Γιώργος Α. Παπανδρέου, που γεννήθηκε στις 16 Ιουνίου 1952, στη Μινεσότα των Ηνωμένων Πολιτειών. 
(5)  Η γεωγραφική έκταση της Ελλάδας, για ορισμένο διάστημα είχε περιορισμένα όρια. Ως εκ τούτου εν μέρει είναι δικαιολογημένη η απουσία Πρωθυπουργών.
(6) Η ταξινόμηση έγινε ανά Νομό, Επαρχία και σε αλφαβητική σειρά.

© Δημήτρης Ρεπούλιος, Ιστορικός Ερευνητής, Λιαπάδες, Κέρκυρα, Ελλάδα.